Pandemi dönemi, toplumun her kesiminde farklı kırılmalara yol açtı. Bugüne kadar pek çok alanı etkileyen bu süreç, bireylerin psikolojik ve fiziksel durumlarını da değiştirdiği görülüyor. Nottingham Üniversitesi’nde gerçekleştirilen son araştırma, pandeminin beyin yaşlanması üzerindeki etkilerini incelemek amacıyla fırsat sunan önemli bir çalışmayı ortaya koyuyor. Araştırmacılar, UK Biobank'ta yer alan 15 binden fazla yetişkinin verilerini kullanarak, sağlıklı beyin yaşlanmasını tanımlayan bir yapay zeka modeli geliştirdi.
Pandemi Öncesi ve Sırası Beyin Yaşlarının Karşılaştırılması
Geliştirilen yapay zeka modeli, pandemiden önce ve sırasında taranan iki farklı grup arasındaki beyin yaşlarını karşılaştırdı. Çalışmada, pandeminin etkileri gün yüzüne serildi ve beyin yaşlarının olağan süreçler dışında nasıl etkilendiği gözler önüne serildi. Nottingham Üniversitesi'nden yapılan açıklamalara göre, pandeminin getirdiği birçok stres faktörü, bireylerin beyin sağlığını olumsuz yönde etkiledi. Özellikle COVID-19 geçirmeyen bireylerde dahi belirgin değişimler gözlemlendi, bu da pandeminin yalnızca fiziksel sağlık üzerinde değil, zihinsel sağlıkta da önemli bir rol oynadığını gösteriyor.
Eldeki Veriler ve Yeni Bulgular
Araştırmayı yöneten nörolog Ali-Reza Mohammadi-Nejad, çalışmanın bulgularına dikkat çekerek, "Pandemi sırasında insan beyninde yaşlanma hızı ortalama 5,5 ay öne kaymış durumda. Bu durumun arkasında izole olmanın ve belirsizliğin getirdiği olumsuz etkiler yatmakta" dedi. Çalışmanın ekibinden Dorothee Auer, elde edilen verilerin iki zaman dilimine ait olduğunu belirterek, bu değişimlerin geri dönebilir olduğunu ifade etti. Bu durum, topluma umut verici bir mesaj sunarken, araştırma sürecinin daha fazla dikkat gerektirdiğini vurguladı. Hem virüsle enfekte olanlar hem de olmayanlar üzerinde yapılan karşılaştırmalarda, bilişsel gerilemenin yalnızca virüs geçirenlerde gözlemlendiği belirtildi. Bu durum, pandeminin etkilerini anlamak için önem taşıyor.
Sosyal Gruplar Arasındaki Farklılıklar
Bulgalardan elde edilen sonuçlar, yaşlı bireyler ve sosyal veya ekonomik açıdan dezavantajlı grupların beyin yaşındaki artışın daha belirgin olduğunu ortaya koydu. Araştırma, bu grupların pandemidan nasıl etkilendiğini ve beyin yaşlanmasına bağlı olarak hangi değişimleri yaşadıklarını da gözler önüne serdi. Daha önce yapılan çalışmalar, sosyal izolasyon ve maddi yoksulluk gibi durumların beyin yapısını etkileyebildiğini göstermişti. Bu araştırma, pandeminin bu durumu nasıl hızlandırabileceğine dair yeni bir perspektif sunuyor.
Beyin Sağlığı ve Çevresel Etkiler
Uzmanlar, geniş ve uzun süreli beyin görüntüleme çalışmalarının, insanların beyin sağlıkları hakkında önemli ipuçları sağladığını belirtiyor. Bununla birlikte, hangi bölgelerin değiştiği ve bunun bireylerin davranışları veya bilişsel yetenekleri üzerindeki etkisi hakkında daha fazla kanıta ihtiyaç duyulduğunu ifade ediyorlar. Auer, "Beyin sağlığı sadece hastalıklardan değil, aynı zamanda günlük çevremizden de etkilenmektedir" diyerek, çevresel faktörlerin önemine dikkat çekti. Bu durum, sosyal ilişkilerin, ekonomik durumların ve yaşam koşullarının bireylerin zihinsel ve fiziksel sağlığı üzerindeki rolünü yeniden değerlendirme ihtiyacını gündeme getiriyor.
