Senet Tuzağına Dikkat! Ev Kiralamada 9 Kritik Soru
Hızla değişen kira piyasasında kiracıların haklarını bilmesi hayati önem taşıyor. İşte kira ilişkisinde en çok hukuki sorun yaratan ve kiracıların mağduriyetine yol açan 9 soru ve cevapları:
1. Ev Kiralarken Senet İmzalamak Yasal mıdır?
❌ Yasal Değil! Kira ilişkisinde depozito dışında senet veya bono talep edilmesi ve imzalanması yasal zeminde sorunludur. Senet, kira sözleşmesinin güvencesi olarak kabul edilmez. Kiracı, senet imzalamak zorunda değildir. Ancak imzalansa bile, senet kira sözleşmesinden bağımsız bir alacak senedi olarak değerlendirilebilir.
2. Ev Sahibi Kira Senetleri İle Ne Yapabilir?
Ev sahibi, kiraya ek olarak imzalattığı bu senetleri vadesi geldiğinde icra takibine koyabilir. Bu durumda kiracı, kira sözleşmesi ve ödeme makbuzları ile icra takibine itiraz etmek zorunda kalır. Hatta kötü niyetli bir ev sahibi senedi başka birine devredebilir (ciro edebilir).
3. Ev Sahibi Kirayı Elden İsterse Ne Yapmalı?
⚠️ Kesinlikle Elden Ödemeyin! Yasal düzenlemelere göre, konut kiralarında belirli bir miktarın (genellikle 500 TL veya üzeri) üzerindeki ödemelerin banka veya PTT aracılığıyla yapılması zorunludur. Ev sahibi elden ödeme talep etse dahi, kiracı ödemeyi banka kanalıyla yapmalı ve açıklama kısmına "Şu ayın kira bedelidir" notunu düşmelidir. Elden ödeme yapmak, kiracının ödemeyi ispatlama yükümlülüğünü zorlaştırır ve hukuken risklidir.
4. Ev Sahibi %25'ten Fazla Zam Yaparsa Ne Olur?
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen yasal %25 kira artış sınırı hala yürürlüktedir. Ev sahibi bu oranın üzerinde zam talep etse dahi, kiracı yasal sınırı aşan zammı ödemek zorunda değildir. Kiracı, fazla ödeme yapmayı reddedebilir ve ev sahibi dava açarsa, mahkeme yasal sınırı aşan kısmı iptal eder.
5. Notersiz Yapılan Senet Geçerli mi?
Geçerlidir. Senetlerin geçerli olması için noter tasdiki zorunlu değildir. Senette, düzenleme tarihi, borçlunun imzası ve borç miktarı gibi zorunlu unsurlar varsa, noter olmasa bile senet kambiyo senedi hükmünde geçerli sayılır.
6. Kiracı İmza İnkar Tazminatı Ne Kadar?
Kiracı, kendisine ait olmayan bir imzayı inkâr ettiğinde ve bu inkârda haksız çıkarsa, imza inkar tazminatı ödemekle yükümlü tutulur. Bu tazminat miktarı, inkar edilen senedin veya belgenin miktarının yüzde 10'undan az olamaz.
7. Arkasına Yazı Yazılan Senet Geçerli midir?
Geçerliliği Tartışılır! Senetlerin arka yüzüne yazılan yazılar genellikle ciro veya aval (kefalet) gibi işlemleri gösterir. Ancak alacağın tahsiline ilişkin düşülen notlar veya açıklayıcı metinler, senedin kendisi için değil, hukuki ilişkinin yorumlanması için önem taşır. Önemli olan senedin ön yüzündeki zorunlu unsurlardır.
8. Notersiz Yapılan Kira Sözleşmesi Geçerli mi?
Geçerlidir. Kira sözleşmelerinin geçerli olması için noter şartı bulunmamaktadır. Sözlü bile yapılsa kira sözleşmesi geçerlidir, ancak yazılı olması ispat açısından önemlidir. Noterde yapılmayan, ancak tarafların imzaladığı kira sözleşmesi hukuken geçerlidir.
9. Kiracı Ev Sahibine Hangi Durumlarda Dava Açabilir?
Kiracı, ev sahibine birçok durumda dava açma hakkına sahiptir:
-
Ayıp ve Eksikliklerin Giderilmesi: Kiralanan konuttaki önemli ayıpların (su baskını, ısıtma sorunu vb.) giderilmemesi durumunda.
-
Haksız Tahliye Talebi: Ev sahibinin haksız yere tahliye davası açması veya tahliye baskısı yapması durumunda.
-
Kira Tespiti: Kira artışının yasal sınırları aşması durumunda kira bedelinin tespiti için.
-
Depozitonun İadesi: Kira sözleşmesi bitmesine rağmen depozitonun iade edilmemesi durumunda.
Kiracılar, haklarını bilerek imza atmalı ve tüm ödemelerini banka yoluyla ispat edilebilir şekilde yapmalıdır!
