Zorbalık En Çok Okul Çağında Görülüyor
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Sosyal Pediatri Bilim Dalı Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Ayçiçek Dinçer, akran zorbalığının en çok okul çağındaki çocuklarda ve sosyalleşme alanlarında görüldüğünü söyledi.
Dinçer, “Zorbalık; güç dengesizliğini içeren, tekrarlayan saldırgan davranışlardır. En sık okul, okul çevresi ve mahallelerde ortaya çıkar” dedi.
Üç Tip Zorbalık Var
Dinçer, akran zorbalığının “geleneksel zorbalık” olarak tanımlandığını ve bunun üç alt tipi olduğunu belirtti:
“Fiziksel zorbalık doğrudan şiddeti, sözlü zorbalık alay ve aşağılama ifadelerini, ilişkisel-sosyal zorbalık ise dışlama, dedikodu ve itibarsızlaştırmayı içerir.”
Dijital Zorbalık Yükselişte
Pandemiyle birlikte dijital zorbalığın hızla arttığını vurgulayan Dinçer, “Küçük yaşlardaki çocuklar ekran becerisine hızla sahip oldular. İnternetin kontrolsüz yapısı, kötüye kullanımı kolaylaştırıyor” dedi.
Mağdurlar hakkında dedikodu yapmak, izinsiz fotoğraf paylaşmak ve çevrimiçi taciz gibi davranışların giderek yaygınlaştığını ifade etti.
Kızlar Dijitalde, Erkekler Fizikselde Mağdur
Zorbalığın cinsiyet farklarına değinen Dinçer, “Erkekler daha çok fiziksel ve sözlü zorbalığa, kızlar ise sosyal ve dijital zorbalığa maruz kalıyor” dedi.
Siber zorbalıkta kız çocuklarının mağduriyet oranının daha yüksek olduğunu belirtti.
Zorba ve Mağdurun Psikolojik Profili
Dinçer’e göre mağdur çocuklar genellikle özgüveni düşük, sosyoekonomik olarak dezavantajlı bireyler.
“Bu çocukların geçmişinde ihmal veya istismar olabilir. Zorbalar ise genelde ‘popüler’ görünse de dürtü kontrolü zayıf, akademik başarıları düşük bireylerdir.”
Aile tutumunun da etkili olduğunu belirten Dinçer, “Tutarsız disiplin anlayışı, zorbalığı normalleştiriyor” dedi.
Zorbalığa Seyirci Kalanlar da Etkileniyor
“Zorbalığa doğrudan katılmayan ama sessiz kalan çocuklar, zamanla zorbanın davranışlarını benimseyebilir” diyen Dinçer, ebeveynlerin “karışma” tutumunun bu durumu beslediğini söyledi.
Çözüm: Aile, Okul ve Çocuk İş Birliği
Dinçer, önlem olarak okul müfredatına zorbalık eğitimleri eklenmesini, ailelerin tutarlı disiplin uygulamalarını ve çocukların empati gelişimini destekleyen etkinliklere yönlendirilmesini önerdi.
“Empati yeteneği gelişmiş, sosyal ilişkileri güçlü çocuklar zorbalıktan korunur. Ailelerin çocuklarıyla iletişimde olması en güçlü koruma aracıdır,” dedi.