Kayıt dışılıkla mücadelede denetimler sertleşti
Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergide etkinliği artırmak için 2025 boyunca kapsamlı bir denetim süreci yürüttü. Bu yılın 10 aylık döneminde yaklaşık 50 bin mükellef incelemeye alındı. Tespit edilen ihlaller sonucunda önerilen vergi ve ceza tutarı 220 milyar lirayı aştı.
Kayıt dışılıkla mücadeleyi güçlendirmek amacıyla artırımlı cezalar devreye alınırken; usulsüzlük cezaları da yükseltildi. Akaryakıt sektöründeki kayıt dışılığı azaltmak için Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi bu yıl uygulanmaya başlandı.
Yapay zekâ destekli inceleme dönemi
Vergi incelemelerinde büyük veri, çok kaynaklı analizler ve yapay zekâ destekli risk tespit sistemleri kullanıldı. 2025’te hayata geçirilen e-İnceleme Sistemi, denetimlerin dijital, güvenli ve hızlı şekilde tamamlanmasını sağladı.
Bu çerçevede 83 bin izaha davet işlemi gerçekleştirilirken, buradan 6 milyar liralık vergi tahakkuku oluştu.
1,1 milyonun üzerinde saha denetimi
Belge düzeni ve KDV oranları için 2024’te 1 milyon 125 bin, 2025’in ilk 9 ayında ise 1 milyon 110 bin saha denetimi yapıldı.
Hasılat tespiti uygulaması kapsamında yılın 9 ayında 253 bin denetim gerçekleştirildi.
Geçen yıl başlayan Beyanname Gözetim Programı ile 40 bin mükellef mercek altına alınmış, bunların 17 bin 437’si matrahlarını toplam 32 milyar lira artırmıştı.
Yüksek gelir grupları ilk kez kapsamlı takibe alındı
“Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı” sayesinde, daha önce gelir bildirmeyen 10 bin şirket ortağı riskli mükellef olarak belirlendi. Bu kişilerden 2 bin 843’ü, toplam 15 milyar lira matrah artışı yaptı.
Gayrimenkullerde gerçek alım satım bedellerinin belirlenmesi için Mekânsal Veri Analizi Programı devreye alındı. Son 6 ayda mükellefler tarafından 1,2 milyar lira ilave harç beyan edilerek ödendi.
Gelir beyanlarında büyük artış: 473 bin kişi ilk kez beyanname verdi
2024 yılına ait kira, ücret, menkul sermaye iradı ve diğer kazançlara ilişkin beyanname sayısı %24 artarak 2 milyon 248 bine ulaştı. Hesaplanan vergi ise iki katına çıktı.
Bu yıl 473 bin mükellef ilk kez beyanname verirken, gayrimenkul sermaye iradı mükellef sayısı 2022’deki 2,25 milyon seviyesinden yükselerek 2025 Eylül itibarıyla 3,2 milyona çıktı.
Ticari, zirai ve serbest meslek kazancı mükelleflerinden alınan beyanname sayısı 2,7 milyonun üzerine çıkarken, beyan edilen vergi tutarı %90 artışla 143,7 milyar liraya ulaştı.
Vergi mükelleflerinin haklarını koruyacak yeni standartlar geliyor
Bakanlık, vergi incelemelerinde mükellef haklarını güçlendirmek amacıyla denetim standartlarına ilişkin çalışmaları tamamladı. Yeni standartların önümüzdeki günlerde yayımlanması bekleniyor.
