ABD’nin Irak işgali sırasında yaşanan en kanlı çatışmalardan biri olan İkinci Felluce Muharebesi, 7 Kasım 2004’te başladı. Operasyonda 15 bin ABD askeri ve 2 bin Şii milis görev aldı.
Direnişin kalesi Felluce
Irak’ın Anbar vilayetindeki Felluce, işgal öncesinde ülkenin en muhafazakâr kentlerinden biriydi. Seküler Baas rejimi döneminde merkezi yönetimle ilişkileri gergin geçen şehir, 1991 Körfez Savaşı sırasında ABD hava bombardımanında 150 sivilini kaybetti.
2003’teki işgalle birlikte Felluce, ABD’ye karşı direnişin sembolü haline geldi. Sünni direnişçiler kenti savunma hattına dönüştürürken, işgal güçlerine yönelik saldırılar artarak devam etti.
Blackwater saldırısı ve Birinci Muharebe
31 Mart 2004’te ABD’nin Blackwater adlı paralı asker şirketine mensup 4 kişi Felluce’de öldürüldü ve cesetleri köprüye asıldı. Bu olay, ABD ordusunun kente karşı geniş çaplı bir harekât başlatmasına neden oldu.
Nisan-Mayıs 2004’teki Birinci Felluce Muharebesi, Amerikan güçleri için ağır bir yenilgiyle sonuçlandı. Şehir, Sünni direnişçilerin kontrolüne geçti.
7 Kasım 2004: İkinci Felluce Muharebesi
ABD, Bağdat’a yakınlığı nedeniyle Felluce’yi “stratejik tehdit” olarak değerlendirerek ikinci kez harekâta girişti. 7 Kasım 2004’te başlayan operasyona 15 bin ABD askeri ve 2 bin Şii milis katıldı.
Kente yönelik karadan ve havadan yürütülen saldırılar haftalarca sürdü. Felluce’deki yoğun direniş ve sivil kayıplar, dünya kamuoyunda ABD’ye yönelik tepkileri büyüttü.
Katliamlar ve kalıcı etkiler
ABD güçleri ve Şii milisler Ocak 2005’te Felluce’yi tamamen ele geçirebildi. Çatışmalarda binlerce Iraklı yaşamını yitirdi, 100’den fazla Amerikan askeri öldü.
ABD ordusunun kimyasal silahlar ve seyreltilmiş uranyum içeren mühimmatlar kullanması, kentte uzun vadeli sağlık felaketlerine yol açtı. Hâlâ Felluce’de doğum kusurları ve kalıcı sakatlıklar görülüyor.
Bir sembolün doğuşu
Savaşın ardından binlerce Felluceli evini terk etmek zorunda kaldı. Ancak kent, Irak direnişinin simgesi haline geldi. Bugün Gazze, Cezayir, Libya, Mısır ve Türkiye dahil pek çok ülkede cami, cadde ve mahalleye “Felluce” adı verilmiş durumda.