İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Dışişleri Bakanları Konseyi, 51. Oturumunu tamamladıktan sonra ortak bir bildiride buluştu. Bu bildiride, özellikle İsrail'in İran, Suriye ve Lübnan'a yönelik gerçekleştirdiği saldırılar kınandı. Bildiride, uluslararası hukukun ihlaline ve söz konusu ülkelerin egemenliğine yapılan saldırılara dikkat çekildi. İİT, bölgedeki gerginliği azaltmak ve barışçıl çözümler sağlamak adına ciddi bir adım atarak, uluslararası topluma İsrail’i sorumlu tutma ve caydırıcı tedbirlerin alınması çağrısında bulundu.
Gerginliğin Azaltılması İçin Bakanlar Temas Grubu
Bildiride, İran’a yönelik saldırganlıkların durdurulması ve gerginliğin azaltılması için yeni bir girişim başlatılacağı belirtildi. Bu kapsamda, "Bakanlar Temas Grubu" adı altında bir yapı oluşturulması planlandı. Bu grup, bölgesel ve uluslararası aktörlerle düzenli iletişim içinde olarak, barışçıl çözümler üretmeyi amaçlayacak. Gerginliklerin sona erdirilmesi konusunda acil önlemlerin gerekliliğine işaret eden bildiri, insani ve ekonomik durumun tedavi edici bir yaklaşıma ihtiyacı olduğunun altını çizdi. Filistin davasının İİT için taşıdığı önem vurgulanarak, bu sürecin uluslararası düzeyde de desteklenmesi gerektiği ifade edildi.
İki Devletli Çözüm ve Barışçıl Çözümler
İİT, Filistin sorununun çözümü için iki devletli yaklaşımının önemini yineleyerek, bu konudaki çabaların hızlandırılmasının şart olduğunu bildirdi. Bildiride, başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasına kesin bir destek verilerek, bu hedefin gerçekleşmesi için tüm üyelerin iş birliği yapması gerektiği vurgulandı. Bu bağlamda, Birleşmiş Milletlerden (BM) alınacak desteklerin önemine atıfta bulunuldu ve Filistin ile ilgili uluslararası konferansların organizasyonunun hızlandırılması gerektiği ifade edildi. Bu tür uluslararası iş birlikleri, barış ve istikrarı sağlamak adına hayati bir rol oynayacak.
İnsani Durum ve Yardım Çabaları
Bildiride, Gazze Şeridi’ne yönelik yapılan insani yardımların devam etmesi ve Filistinli sivil halkın korunması gerektiği vurgulandı. İİT, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını kınarken, bölgedeki insani krizin sonlandırılması için hızlı bir ateşkes sağlanması gerektiğini belirtti. Ayrıca, Filistin hükümetinin Gazze’de de sorumluluklarının üstlenebilmesi ve insani yardım malzemelerinin bölgeye ulaşabilmesi için uluslararası destek talep edildi. Konuya ilişkin, Arap-İslam ortak zirvesinin kurduğu Bakanlar Komitesinin diplomatik çabalarının önemine dikkat çekildi.
Kudüs'ün Korunması ve Tarihi Kimlik
Kudüs’ün tarihi ve kültürel kimliğinin korunması gerektiği üzerinde duran İİT, El Aksa Camii'ni hedef alan her türlü girişimin derin endişeyle karşılandığını ifade etti. Kudüs'ün, üç semavi dinin merkezi bir figürü olduğu belirtilerek, bu şehrin kimliğinin bozulmasına karşı alınacak önlemlerin gerekliliği vurgulandı. Ayrıca, bu konuda yürütülen uluslararası çabaların desteklenmesi gerektiği ifade edildi. İİT, bu bağlamda yerel ve uluslararası düzeyde iş birliklerinin artırılması gerektiğine işaret etti.
Bölgesel İstikrar ve Güvenlik
Pakistan ile ilgili yaşanan askeri gerginliklerin de ele alındığı bildiride, bölgedeki istikrar için şiddetli eylemlerden kaçınılması çağrısında bulunuldu. 10 Mayıs 2025'te ilan edilen ateşkesin uygulanması gerektiğinin vurgulandığı bildiride, uluslararası toplumun barış tesis etme çabalarına katkıda bulunması gerektiği ifade edildi. İİT, tüm üye devletlerin Hindistan ile Pakistan arasındaki sorunların diyalog yoluyla çözülmesi yönünde çaba göstermesi gerektiğinin altını çizdi.
Aşırılıkçılıkla Mücadele ve İnsan Hakları
Bildiride, dünya genelinde artan İslamofobi, ayrımcılık ve aşırıcılıkla ilgili derin endişeler dile getirildi. Bu tür olumsuz gelişmelerle etkili mücadele edilmesi gerektiği belirterek, uluslararası toplumdan, bu konularda aktif ve kalıcı önlemler alması çağrısında bulunuldu. Dine dayalı şiddet eylemlerinin kınandığı bildiride, her türlü nefret söylemi ve ayrımcılık karşısında duruş sergilenmesi gerektiği bildirildi. Aşırıcılığın dini veya etnik kimlikle ilişkilendirilemeyeceği ve toplumlarda birlik sağlamak için bu tür davranışların etkisiz hale getirilmesi gerektiği vurgulandı.
Uluslararası Dayanışma ve Destek Çağrıları
İİT bildirisi, birçok uluslararası sorunu ele alarak dayanışma çağrıları içermektedir. Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki çatışmalar gibi meselelerde, uluslararası hukuka saygı gösterilerek adil çözümler talep edildi. Ayrıca, Myanmar'daki Müslüman toplulukların insan haklarının ihlal edilmesine karşı acil önlemler alınması gerektiği dile getirildi. Ermeni saldırılarından etkilenen bölgelerin yeniden inşasına katkıda bulunma çabalarının desteklenmesi gerektiği belirtilirken, Suriye’deki yerel yönetimlerin uluslararası sisteme entegrasyonuna yönelik adımların da önemine dikkat çekildi.
İİT, bu süreçlerde uluslararası işbirliğinin artırılması, insan haklarının korunması ve bölgesel barışın sağlanması adına aktif bir rol oynamak istemektedir. Bu çabaların sürdürülmesi, [] uluslararası toplumun dikkatini ve desteğini gerektirir.
