Bilim Dünyasında Çığır Açan Keşif
Colorado Boulder Üniversitesi’nden bir araştırma ekibi, ilk defa insan gözüyle doğrudan görülebilen bir zaman kristali üretti. Neon renkli dalgalı çizgiler şeklinde kendini gösteren bu yapı, yalnızca laboratuvar ortamında değil, özel koşullarda çıplak gözle de izlenebiliyor. Ekipten fizikçi Hanqing Zhao, “Mikroskop altında ve uygun ortam sağlandığında çıplak gözle bile gözlemlenebiliyorlar” sözleriyle keşfin önemine dikkat çekti.
Zaman Kristali Nedir?
2012 yılında Nobel ödüllü fizikçi Frank Wilczek’in teorik olarak öngördüğü zaman kristalleri, uzun süre termodinamiğin temel yasalarını ihlal edeceği düşüncesiyle tartışma konusu olmuştu. 2016’da ABD’li bilim insanları tarafından ilk kez deneysel olarak gözlemlenen bu yapılar, klasik kristallerden farklı olarak yalnızca uzayda değil, zamanda da tekrar eden bir düzen sergiliyor. Atomlar, çevrelerindeki ritimlerden bağımsız şekilde kendi zaman simetrilerini kıran salınımlar gerçekleştiriyor.
Işıktan Doğan Kristaller
Araştırmacılar Hanqing Zhao ve Ivan Smalyukh, bu zaman kristalini sıvı kristallerden üretti. LCD ekranlarda da kullanılan sıvı kristaller hem sıvı hem de katı özellikler taşıyor. Ekip, özel boya kaplı cam plakalar arasına yerleştirdikleri sıvı kristale belirli ışık türleri göndererek moleküllerin yön değiştirmesini sağladı. Bu yön değişimi sıvı kristalde kıvrımlar oluşturarak birbirini tetikleyen karmaşık hareket dizilerine yol açtı.
Yeni Teknolojilerin Kapısını Açabilir
Bu çalışma, zaman kristali tanımının gerektirdiği tüm kriterleri karşılıyor. Bilim insanları, farklı sistemlerde yeni özelliklerin ve kriterlerin ortaya çıkabileceğini belirtiyor. Keşfin yalnızca temel bilim için değil, kuantum teknolojilerinden bilgi işlemeye kadar pek çok alanda devrim yaratabilecek potansiyele sahip olduğu ifade ediliyor.
