Samsun’un Kentsel Isı Haritası Uydu Verileriyle Ortaya Kondu
Samsun’da yapılan yeni bir bilimsel araştırma, şehirleşmenin yüzey sıcaklıklarını ciddi biçimde artırdığını, buna karşın yeşil alanların bu ısınmayı sınırlı tuttuğunu gösterdi. Samsun Üniversitesi ve Missouri Üniversitesi iş birliğiyle yürütülen çalışmada, Google Earth Engine platformu üzerinden 2014 ve 2023 yıllarına ait Landsat 8 uydu verileri analiz edildi.
Beton Yükseltiyor, Yeşil Düşürüyor
Çalışmaya göre, Samsun’da özellikle yapılaşmanın yoğun olduğu bölgelerde yüzey sıcaklıkları yaklaşık 6 ila 10 °C arasında arttı. 2014’te ortalama 25,3 °C olan yapılaşmış alanların sıcaklığı, 2023’te 31,4 °C’ye çıktı. Sanayi bölgelerinde ise bu artış 10 dereceyi buldu; sıcaklıklar 41,2 °C’ye kadar yükseldi.
Buna karşın, ormanlık alanlar ve büyük parklar gibi doğal yeşil bölgelerde sıcaklık artışı sadece 0,8 °C civarında kaldı. Su yüzeylerinde ise neredeyse hiç değişim gözlenmedi.
Küçük Parklar Bile Etkili
Araştırma kapsamında şehir merkezine yakın mezarlıklar, parklar ve ormanlık alanlar mikro ölçekte incelendi. 2014’te bir mezarlık alanında ölçülen 20,9 °C’lik sıcaklık, hemen yanındaki yol ve bina yüzeylerinde 30,2 °C’ye kadar çıkıyordu. Benzer şekilde 2023 verilerine göre, sanayi bölgelerinde kalan küçük yeşil alanlar bile çevrelerine göre 8–10 °C daha serin kaldı.
“Yalnızca geniş ormanlık alanlar değil, kent içindeki küçük parklar, mezarlıklar ve yol kenarı ağaçlandırmaları bile ısı stresini azaltmakta etkili,” dedi araştırmanın yürütücüsü Yiğitalp Kara.
Uydu Verileriyle Yıllık Isı Profili Çıkarıldı
Çalışmanın yürütücüsü ve başyazarı Yiğitalp Kara, yıllık ortalamalara dayanan verilerle analiz yaptıklarını ve bulutsuz günlere ait uydu görüntüleriyle şehrin termal profilini oluşturduklarını vurguladı. Kara, “Yıl boyunca şehirlerin nasıl ısındığını ve yaz aylarında bu sıcaklıkların nasıl tehlikeli seviyelere ulaştığını gösteriyoruz” dedi.
İklim Değişikliğine Karşı Yeşil Direnç
Araştırma sonuçlarına göre, kent planlamasında yeşil alanların artırılması, sadece estetik değil, aynı zamanda iklim değişikliğine karşı direnç kazanımı ve halk sağlığı için stratejik bir araç niteliği taşıyor.
“Beton ve asfalt, ısıyı emip gece boyunca yayarak şehri ısı adasına dönüştürüyor. Oysa bitki örtüsü evapotranspirasyonla ortamı serinletiyor,” diyen Kara, şehirlerde yeşil altyapının artırılmasının ısı stresini azaltmak, mikroklimayı dengelemek ve ölümlü sıcak hava dalgalarının etkisini düşürmek için hayati olduğunu vurguladı.
Sizce Samsun’da hangi bölgelerde daha fazla yeşil alan oluşturulmalı? Şehir planlamasında doğa ne kadar ön planda olmalı? Görüşlerinizi yorumlarda paylaşın.
Daha fazla Samsun Haber için tıklayınız.
