Türkiye’de don, kuraklık ve kahverengi kokarca istilası fındık rekoltesini düşürdü, fiyatlar ikiye katlandı. Tonu 18 bin dolara çıkan iç fındık sonrası Nutella üreticisi Ferrero Türkiye’den alımı durdurdu, Şili ve ABD’den tedarike yöneldi.
Fındıkta Don, Kuraklık ve Zararlı İstilası Krizi
Dünyanın en büyük fındık üreticisi Türkiye’de bu yıl hem don hem de kuraklık rekolteyi vurdu. Kahverengi kokarca istilasının da etkisiyle üretim ciddi biçimde azaldı. Haziran ayında ton başına 9 bin dolar olan iç fındık fiyatı, ekim sonunda 18 bin dolara yükseldi.
Nutella Üreticisi Türkiye Alımlarını Durdurdu
Financial Times’a göre, dünya fındık üretiminin yaklaşık dörtte birini tüketen Ferrero, fiyatlardaki sert yükseliş nedeniyle Türkiye’den alımı geçici olarak durdurdu. Şirket şu anda elindeki stokları kullanıyor ve Şili ile ABD’den fındık tedarik ediyor.
Tüccarlar Beklemede, Fiyatlar Şişiyor
Ferrero’nun alımı durdurmasına rağmen iç piyasadaki fiyat artışı sürüyor. Londra merkezli tüccarlar, Türk aracılarının Ferrero’nun yeniden alım yapmasını bekleyerek fındık biriktirdiğini belirtiyor. Bu durumun fiyatları daha da yukarı çektiği aktarılıyor.
Ferrero Alternatif Tedarikçilere Yöneldi
Ferrero son 20 yıldır Şili ve ABD’de üretimi destekliyor. Bu iki ülke artık yılda yaklaşık 100 bin ton fındık üretiyor. Şirket ayrıca Sırbistan ve İtalya’dan da tedarik sağlıyor. Ferrero Fındık Genel Müdürü Marco Botta, “Türkiye’de don ve kuraklık yaşanırken diğer bölgelerden temin yapabiliyoruz” dedi.
Buna rağmen Ferrero, Türkiye’nin zincirdeki stratejik önemini koruduğunu ve ülkeye “uzun vadeli bağlılık” içinde olduklarını açıkladı. Ancak şirket, fındık fiyatlarındaki artışın Nutella etiketine yansıyıp yansımayacağı konusunda yorum yapmadı.
Rekolte 300 Bin Tonun Altına İnebilir
Türkiye’de normalde 600–700 bin ton civarında olan yıllık üretimin bu yıl 500 bin tonun altına, hatta 300 bin tona kadar düşebileceği tahmin ediliyor. Fiskobirlik Ulubey Şube Başkanı Cemil Temiz, resmi tahminin 450 bin ton olduğunu ancak gerçekte bu rakamın 300 bini geçmeyeceğini belirtti.
Ordulu üretici Saadettin Irmakçı ise bu yıl bahçesinden yalnızca 30 kilo fındık alabildiğini, normalde ise 1,5 ton hasat yaptığını söyledi.
“Türkiye Avrupa’nın Taşeronu Gibi Davrandı”
Ferrero’nun Şili ve ABD’ye yönelmesi Türkiye’de pazar payı kaybı endişesi yarattı.
Poyraz Poyraz Fındık İhracat Direktörü Fırat Bakıcı, “Şili agresif biçimde büyüyor, 5–10 yıl içinde 200 bin tona ulaşabilirler” dedi.
Bakıcı, Türkiye’nin markalaşmada başarısız olduğunu vurgulayarak “Türkiye bir marka oluşturmayı başaramadı. Avrupa’nın taşeronu gibi davrandı” ifadelerini kullandı.
Ferrero’nun düşük fiyat politikasına da tepki gösteren Bakıcı, “Fındık 320 liraya çıkınca Ferrero 260 liradan alacağını söyledi. Kimse satmadı” dedi.
