Belediyelerin altyapı bedeli alma yetkisi kaldırıldı
Anayasa Mahkemesi (AYM), belediyelerin yapı ruhsatı sürecinde talep ettiği “teknik altyapı bedelinin” yasal dayanağını iptal etti. Yüksek Mahkeme, söz konusu uygulamanın mülkiyet hakkını ihlal ettiğine hükmetti.
Resmî Gazete’de yayımlanan karara göre, artık belediyeler imar planına yakın parsellerde yapı ruhsatı almak isteyen vatandaşlardan bu bedel adı altında ücret talep edemeyecek.
Daha önce kanalizasyon, içme suyu gibi altyapı yatırımları için tahsil edilen bedel, birçok belediye tarafından yerleşime açık olmayan alanlarda bile uygulanmaya başlanmıştı.
Karar 9 ay sonra yürürlüğe girecek
AYM, İmar Kanunu’nun 23. maddesinin ikinci fıkrasının ilk cümlesini iptal etti. İptal edilen hüküm, teknik altyapısı bulunmayan bölgelerde yapı ruhsatı verilebilmesi için vatandaşların altyapı bedelinin bir kısmını ödemesini zorunlu kılıyordu.
Mahkeme, kararında “bedelin nasıl hesaplanacağına dair açık kriterler bulunmadığı” gerekçesiyle düzenlemenin “mülkiyet hakkını kanunsuz şekilde sınırladığına” dikkat çekti.
Oy birliğiyle alınan karar, 9 ay sonra yürürlüğe girecek.
“Yetki sınırları belirsizdi” vurgusu
Yüksek Mahkeme, kararında şu ifadelere yer verdi:
“Ödenmesi öngörülen teknik altyapı bedelinin hesaplanmasına ilişkin olarak herhangi bir ölçüt belirlenmeksizin yürütme organına sınırları ve kapsamı belirli olmayan bir yetki tanınmasının mülkiyet hakkının kanunla sınırlanması ilkesiyle bağdaşmadığı sonucuna varılmıştır.”
AYM’nin gerekçesinde ayrıca idareye şu uyarı yapıldı:
“Anayasa’nın anılan hükümleri uyarınca mülkiyet hakkına yönelik sınırlamalarda dikkate alınacak öncelikli ölçüt, sınırlamanın kanunla yapılmasıdır.
Temel hakları sınırlayan kanunun şeklen var olması yeterli olmayıp, temel esasları, ilkeleri ve çerçeveyi belirlemiş olması gerekmektedir.”
Belediyeler için yeni düzenleme gerekecek
Kararın yürürlüğe girmesiyle birlikte, belediyelerin altyapı yatırımları için başvuracağı finansman modellerinin yeniden belirlenmesi gündeme gelecek.
Uzmanlar, yeni dönemde bu tür bedellerin ancak yasayla açık biçimde tanımlanması halinde talep edilebileceğini belirtiyor.