2025 YKS sonuçları, üniversiteye geçiş sisteminin sorgulanmasına neden oldu. Sınavdan sıfır alan gençlerin sayısı dikkat çekerken, ikinci öğretimin kaldırılması ve işsizlik oranları tabloyu ağırlaştırıyor.
Sınav Sonuçları Endişe Veriyor
2025 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçlarına göre, 40.818 adayın Temel Yeterlilik Testi (TYT) ve Alan Yeterlilik Testi'nde (AYT) sıfır puan alması, eğitim sistemine yönelik tartışmaları yeniden gündeme taşıdı. Bir önceki yıl bu sayı 63.798 idi. Sayılarda düşüş yaşansa da halen on binlerce gencin sistem dışına itildiği eleştirileri yapılıyor.
Eğitim çevreleri bu verilerin, mevcut sınav odaklı yapının gençlerin büyük bir bölümünü dışarda bıraktığını savunuyor.
İkinci Öğretimin Kaldırılması Etkiyi Derinleştirdi
2024 yılında Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) aldığı kararla, devlet üniversitelerinde ikinci öğretim programlarının tamamen kaldırılmasıyla yaklaşık 80 bin kontenjan sistem dışına çıktı. Bu gelişme, yalnızca sıfır çeken adayları değil; düşük puan nedeniyle tercih yapamayan yüz binlerce genci etkiledi.
Üniversite Diploması İş Garantisi Sunmuyor
OECD’nin 2024 raporuna göre, Türkiye'de üniversite mezunlarının iş bulma süresi, Avrupa ortalamasının neredeyse iki katı. Her üç mezundan biri işsiz. Uzmanlar, “sadece diplomaya dayalı istihdam beklentisinin gerçekçi olmadığını” vurgularken, gençlerin pratik beceriler ve uygulamalı eğitimlerle desteklenmesi gerektiğini belirtiyor.
Aynı rapor, meslek edinme süreçlerinde kısa süreli ve uygulamalı programların daha verimli olduğunu ortaya koyuyor.
Yeni Meslekler Eski Sistemle Uyuşmuyor
McKinsey Global Institute’un 2023 tarihli araştırmasına göre, 2030 yılına kadar yapay zekâ, veri analitiği, dijital pazarlama ve siber güvenlik gibi alanlarda milyonlarca yeni iş fırsatı doğacak. Ancak klasik üniversite eğitiminin bu ihtiyaçlara cevap veremediği, doğru beceri setleri ve pratik deneyimlerin öne çıktığı vurgulanıyor.
Sıfır Puan Gençlerin Geleceğini Gölgeliyor
Uzmanlar, sıfır puan alan gençlerin, yalnızca akademik değil, psikolojik olarak da olumsuz etkilendiğini söylüyor. Sınav başarısına endeksli sistemin, değer görme duygusunu sınav skorlarına hapsettiği eleştirisi yapılıyor.
Yol Ayrımındaki Gençler: Yeni Politikalar Şart
Yükseköğretime erişimin daraldığı, kontenjanların azaldığı ve üniversite diplomasının iş garantisi sunmadığı bir ortamda, gençler alternatif yollar aramaya başlıyor. Eğitimciler, bu gençlerin hem psikolojik hem de ekonomik olarak desteklenmesi gerektiğini ve beceri odaklı, esnek eğitim modellerine geçişin artık zorunlu hale geldiğini belirtiyor.