Samsun’un kayalıklarında gizli şehir izleri: Hititler’in kayıp kenti Zalpa burada mı?
Samsun’un Bafra ilçesine bağlı Başaran köyü, binlerce yıl öncesine uzanan esrarengiz bir geçmişin ipuçlarını barındırıyor. 1971 yılından bu yana süren İkiztepe Kazıları ile Hititler’in kutsal kenti Zalpa’yı arayan arkeologların, şimdi gözlerini çevirdiği yeni bir bölge var: Tepen Deliği ve Hayat Kaya Mağarası.
136 basamaklı tünelin sırrı çözülmedi
Başaran köyü sınırlarında 2012 yılında köylüler tarafından bulunan ve bugün “Tepen Deliği” olarak bilinen tünel, 136 basamakla yerin derinliklerine iniyor. Tünelin çevresi ise adeta antik bir mezarlık sessizliğinde. Kayalara oyulmuş mezar benzeri boşluklar, burada bir zamanlar gizli bir yaşam alanı olabileceğini düşündürüyor.
Uzmanlar, bu yerleşimin geçmişinin Tunç Çağı’na kadar uzandığını ifade ediyor. Üstelik bu alan, Helenistik ve Roma dönemlerinde de aktif olarak kullanılmış.
Peki ama bu tünel nereye açılıyor? Ve neden bu kadar derine iniyor?
Kaybolan şehir Zalpa burada olabilir mi?
Hitit kaynaklarında “Zalpa” adıyla geçen kutsal kentin tam konumu yüzyıllardır gizemini koruyor. Ancak bölgedeki tarihî bulgular, bu şehrin Tepen Deliği ve çevresinde gizlenmiş olabileceği ihtimalini güçlendiriyor.
İddialara göre, buraya yapılan bazı özel araştırmalarda eski yeraltı galerilerine ait izlere rastlandı. Ancak tünelin tamamı hâlâ keşfedilemedi. Bölge, birinci derece sit alanı olduğu için kazılar titizlikle yürütülüyor.
Su altında gizli geçit mi var?
Tepen Deliği'ne yalnızca bir kilometre uzaklıktaki Hayat Kaya Mağarası da bu gizemi daha da büyütüyor. Yine 2012 yılında keşfedilen mağara, yaklaşık bir kilometre uzunluğunda ve içinde insan eliyle şekillendirilmiş giriş yapısı barındırıyor.
Mağaranın içinden geçen Su Batar Deresi, farklı yönlere açılan galeriler, sarkıt-dikit oluşumları ve minik bir şelale barındırıyor. Peki bu su, acaba başka bir yere –belki de halen keşfedilmemiş bir alt tünele akıyor olabilir mi?
Yeraltında medeniyet izi olabilir
Samsun Müze Müdürlüğü tarafından tescil altına alınan bu iki yapı, Türkiye’de nadir rastlanan özellikler taşıyor. Özellikle Hayat Kaya Mağarası’nın, Paleolitik Dönem'den izler barındırması, bu bölgeyi sadece arkeolojik değil, tarih öncesi araştırmalar için de kritik hale getiriyor.
Yapılan yüzey taramaları, bölgedeki kaya dokularının geçmişte ibadet, saklanma ya da define saklama amaçlı kullanılmış olabileceğine işaret ediyor.
Samsun’un kalbinde sessizce saklanan bu yeraltı geçitleri gerçekten Hititler’in kutsal şehri Zalpa’ya mı açılıyor? Yoksa hâlâ ortaya çıkarılamayan, daha büyük bir yeraltı medeniyetinin girişinde miyiz?
👉 Daha fazla Samsun Haber için tıklayınız