Komisyon krizi hem fiyatları hem işletmeleri vuruyor
Türkiye’de milyonlarca kişinin kullandığı yemek sipariş uygulamaları, son dönemde işletmelerden aldığı yüksek komisyon oranlarıyla büyük tartışma yaratıyor. Hem kullanıcılar hem restoran sahipleri fiyatların uçuşundan şikâyet ederken, sektör temsilcileri komisyonların %50’ye kadar çıktığını belirterek acil düzenleme çağrısı yaptı.
TÜRES: “Bazı platformlar siparişin yarısına ortak oluyor”
Türkiye Restoran ve Turizm Derneği (TÜRES), komisyonların kontrolsüz artmasının hem küçük işletmeleri batma noktasına getirdiğini hem de fiyatları şişirerek suni gıda enflasyonu yarattığını açıkladı.
TÜRES Başkanı Ramazan Bingöl, bazı platformlarda komisyonların tüm kesintilerle birlikte neredeyse %50’ye ulaştığını belirterek şöyle konuştu:
“1.000 TL’lik siparişte platformlar 500 TL’ye ortak oluyor. Bu kaybı restoran fiyatlara yansıtmak zorunda kalıyor. Sonuçta tüketici daha pahalı yemekle karşılaşıyor.”
Fiyatlar düşebilir: “Komisyonlar inerse menülerde en az %10 indirim olur”
TÜRES’e göre komisyon oranlarının düşürülmesi halinde fiyatların geri çekilmesi kaçınılmaz:
-
Komisyon düşerse menü fiyatları en az %10 geriler
-
Daha yüksek düşüş ihtimali bile var
-
Şu anki oranlar küçük işletmeleri ayakta duramaz hale getiriyor
Derneğe göre işletmelerin çoğu, “çok sipariş alıyorum” sanıp kazançlı görünüyor ancak muhasebe yaptıklarında büyük zarar yaşadıklarını fark ediyor.
Görünürlük baskısı: “İndirim yapmazsan görünmez oluyorsun”
TÜRES, platformların restoranlara görünürlük için zorunlu indirim uygulattığını da vurguluyor.
İndirim yapmayan işletmeler uygulamalarda arka sıralara düşüyor ve sipariş alamaz hale geliyor. Bu durum özellikle küçük işletmeleri ağır şekilde etkiliyor.
Küçük işletmeler daha yüksek komisyon ödüyor
Dernek açıklamasında, zincir restoranların platformlarla daha avantajlı anlaşmalar yaptığını, en yüksek komisyon yükünün küçük işletmelerin sırtında olduğunu belirtti.
Düzenli muhasebe tutulmadığında birçok küçük işletme doğrudan batma riskiyle karşı karşıya kalıyor.
Yemek platformlarına üst sınır talebi
TÜRES, komisyonlara tıpkı yemek kartlarında olduğu gibi Bakanlık tarafından üst sınır getirilmesini istiyor.
Geçmişte yemek kartlarının %12–14 seviyesindeki komisyonlarının %6’ya düşürüldüğünü hatırlatarak benzer bir düzenlemenin acilen gerekli olduğunu savunuyor.
Yeni bir ulusal yemek platformu geliyor mu?
TÜRES, kar amacı gütmeyen yeni bir online sipariş sistemi üzerinde çalıştıklarını duyurdu.
Kurulması planlanan platformun özellikleri:
-
Komisyonlar minimum seviyede olacak
-
İşletme maliyetini karşılamaya yetecek kadar kesinti yapılacak
-
Zorunlu kurye sistemi olmayacak
-
Restoranlar ister kendi kuryesini kullanabilecek ister platform kuryesini
Derneğe göre amaç, sektörün üzerindeki baskıyı azaltmak ve işletmelere nefes aldırmak.